Διονάς Βαγγέλης

Η ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ ΤΟΥ ΒΑΓΓΕΛΗ ΔΙΟΝΑ

ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΠΤΙΚΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΗΣ

Μαθητής τού Γιάννη Μόραλη στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας ο Βαγγέλης Διονάς με σπουδές νωπογραφίας και τεχνικής φορητών εικόνων κοντά στον Κώστα Ξυνόπουλο, έχει παρουσιάσει τις προσπάθειες του, τόσο σε ομαδικές όσο και σε ατομικές εκθέσεις στην ‘Ελλάδα και το εξωτερικό. Αλλά ή ζωγραφική του φαίνεται ότι κινείται σε μία προσωπική κατεύθυνση πού αποδεικνύει την στενή επαφή του με όλες τις αναζητήσεις τής σύγχρονης τέχνης. Και δεν υπάρχει αμφιβολία όπως αποδεικνύεται από παλαιότερα όσο και νεότερα έργα του, ότι ή ζωγραφική του έχει σαν αφετηρία την οπτική πραγματικότητα, χωρίς να περιορίζεται στην απλή μεταφορά των εξωτερικών στοιχείων της. ‘Αποβλέπει πάντα και κατορθώνει να μεταφέρει στις προσπάθειες του, μια καθαρά ελεύθερη και προσωπική ερμηνεία της, πού διακρίνεται για την πειστικότητα και τον εκφραστικό της πλούτο. “Αν πλησιάσει κανείς μερικά από τα πιο χαρακτηριστικά έργα του τής τελευταίας περιόδου διαπιστώνει εύκολα τα καθοριστικά χαρακτηριστικά τής ζωγραφικής του γλώσσας. Και αυτά είναι εξπρεσιονιστική πινελιά και λυρική διάθεση, καλλιγραφικοί τύποι και υποβλητική γενικά ατμόσφαιρα.
Ό,τι σημειώνεται χωρίς δυσκολία στα έργα τού Διονά είναι μια γόνιμη και προσωπική σύνθεση τύπων τής αφηρημένης τοπιογραφίας και σε μερικές περιπτώσεις ενεργητικής εξπρεσιονιστικής διάθεσης πού δίνει στην ζωγραφική ενάργεια και εκφραστικό παλμό. Χωρίς να ενδιαφέρεται να διατηρήσει τα γνωστά στοιχεία τής αφετηρίας του, πού είναι ή οπτική πραγματικότητα, κατορθώνει να δώσει σύνολα πού παρασύρουν τον θεατή στην πορεία και το πνεύμα τους. Ή παρεμβολή γραμμικών καλλιγραφικών τύπων πού χρησιμοποιούνται για να οργανώσουν και πλουτίσουν την ζωγραφική επιφάνεια δίνει σαφήνεια και εκφραστική πληρότητα. Με τον τονισμό άλλοτε ενός κάθετου άξονα στο μέσο ή ενός οριζόντιου σε διάφορα ύψη, ή ζωγραφική του αποκτά και νέες εκφραστικές προεκτάσεις. Σε ένα άλλο σημείο, πού δεν μπορεί να μην μείνει ο μελετητής, είναι και αυτό τής διαφοράς εκφραστικού περιεχομένου στις μεγάλες και τις μικρές επιφάνειες τού Διονά. Και αυτή ή διαφορά σημειώνεται εύκολα αν πλησιάσει κανείς περισσότερο μερικές από τις πιο χαρακτηριστικές προσπάθειες του.
Στις μεγάλες επιφάνειες με την προτίμηση στα βαρεία μαύρα περισσότερο χρώματα, πού εντατικοποιούνται από λίγες παρεμβολές ζεστών τόνων, επικρατεί μια παθητική γενικά ατμόσφαιρα και ένα απαισιόδοξο περιεχόμενο. Ίσως στην περίπτωση αυτή μπορεί να μιλήσει κανείς, για ένα είδος κριτικής αντιμετώπισης τής σύγχρονης πραγματικότητας των μεγάλων κέντρων και ιδιαίτερα τής ‘Αθήνας, με το νέφος, την μολυσμένη ατμόσφαιρα και τις κάθε είδους αντιθέσεις και συγκρούσεις της, στοιχεία πού τείνουν να εκμηδενίσουν το άτομο. ‘Ακόμη και τα ίδια τα σχήματα με ίδιες συνήθως διαστάσεις πλάτους και ύψους, έρχονται να τονίσουν την ίδια εντύπωση και να ολοκληρώσουν σαφέστερα αυτό το κλίμα τής απαισιοδοξίας, πού εισάγεται από βαριά χρώματα και την έμφαση στα οριζόντια γενικά θέματα.
Στις μικρότερες επιφάνειες ή χρησιμοποίηση τού συνδυασμού των ψυχρών με τα ζεστά χρώματα και των παθητικών με τα ενεργητικά στοιχεία, δίνουν ένα διαφορετικό τόνο και ένα περισσότερο αισιόδοξο περιεχόμενο στην ζωγραφική επιφάνεια. Αυτό τονίζεται και από την προτίμηση των καθέτων θεμάτων, πού από το ίδιο το σχήμα στο οποίο επικρατεί το ύψος στο πλάτος, και τα ανερχόμενα ή κινούμενα στο κέντρο στοιχεία, έρχονται να δώσουν μια άλλη φωνή στη ζωγραφική επιφάνεια. Και αυτή είναι περισσότερο λυρική και ποιητική , εσωτερική και αισιόδοξη. Μια μεγαλύτερη χρησιμοποίηση γραμμικών καλλιγραφικών τύπων στην κατηγορία αυτή των έργων, δεν υπάρχει αμφιβολία, ότι πλουτίζει και με νέες εκφραστικές προεκτάσεις την ζωγραφική γλώσσα τού Διονά.
Ζωγραφική επαφής με τις κατακτήσεις τής σύγχρονης τέχνης αυτή τού Διονά, άλλα βασισμένη σε καθαρά προσωπικές αναζητήσεις, κινείται στο κλίμα τού ευρωπαϊκού αφηρημένου εξπρεσιονισμού, πιο γνωστού σαν τασισμού. Πρόκειται για μια ζωγραφική πού διακρίνεται για την επιβολή των χρωματικών άξιων και την έκφραση των εσωτερικών συναντήσεων τού καλλιτέχνη με την εποχή μας και τον κόσμο μας. Χωρίς προσπάθεια απλής μεταφοράς γνωστών τύπων και καθιερωμένων στοιχείων, επιβάλλεται στον θεατή με την ειλικρίνεια και την ασφάλεια τής εκφραστικής του γλώσσας. Με την αμεσότητα τού χρώματος και τον ρόλο τού χώρου, την δυνατότητα υποβολής και την γνησιότητα των διατυπώσεων της.

Αύγουστος 1990

Χρύσανθος Χρήστου (καθηγητής της ιστορίας της τέχνης)